Historia jednego podwórza czyli Elwood, skąd Ty mieszkasz?

[magneto]

Napisał El Czariusz

(...) Rok 1363, równo 800 lat przed moimi urodzinami. (...)

Zawsze podejrzewałem, że może jesteś z innej planety, a tu proszę... Podróżnik w czasie. To już nic mnie nie zdziwi...
Czyta się.

[El Czariusz]

Paczam
I co widzę...? Musiałem zbyt emocjonalnie wcisnąć "klika" bo przy okazji wyekspediowalem swoje urodziny do 2163.
No dopiszę na szybko, co f-cznie widzę po urodzeniu, "bo to się w pale nie mieści".

Leżę na trawie, nad zalewem Iskar, paczam w niebo i widzę to, co wy widzicie na ostatnim zdjęciu...


...tylko od dołu, by nie było wątpliwości.

Strażnik Domowy też czasami zaskakuje. Ona by się chciała przenieść (na chwilę) w czasy Dzikiego Zachodu.
Ja mam w zwyczaju dogłębnie (oczywista na ile to możliwe) przestudiować historię kraju (krajów) do którego (których) się wybieram. Przy tworzeniu "obrazu" obecnej wycieczki dotarłem do wielu ciekawych f-któw, ba...
Pojawiło się nawet coś na miarę nowej zajawki. Nowy obraz inspirowany wędrówką ludów z Wielkiego Stepu. Tylko na chwilę...

W życiu codziennym nikogo nie obchodzi, co robisz.

W życiu niecodziennym jest taka wieś Matra ze skansenem, gdzie są ostatnie ślady Połowców, ich obyczajów itd. Byłem o rzut beretem.
Tryb się zmienił. Mózg wyłączył. Byłem ale "gdzie indziej".

Tymczasem suniemy naszym oddziałem na wschód. Na plecach "morze" Turków, którzy odbijają na Adrianopol. Zapewne powiadomić Murada, że coś się święci i zebrać większe siły.
O 16.16 docieramy na miejsce.

Godzinę później.




Krótka odprawa z kasztelanem.

Klima funguje i nawet...


...bułgarski internet wyraża akceptację.

[magneto]

BTW. A ten Ivan Aleksander w którym roku to zrobił ? ( w sensie - czy pomyliłeś rok, czy upływ czasu ).

[El Czariusz]

W 1363-m podzielił Bułgarię wedle dwóch synów. Kiedy umarł w 1371-ym Stracimir się zbiesił i odrzucił zwierzchnictwo brata. Ogłosił się carem na Widinie. Stracimir był starszym, z pierwszej żony - synem Iwana Aleksandra.
Iwan Szyszman był młodszym - faworyzowanym i przeznaczonym do nadrzędnej roli.
Taki nasz podział dzielnicowy i nic z tego dobrego nie wyszło.
Iwan Aleksander miał więcej synów. Michałowi Asenowi z pierwszego małżeństwa udało się nawet zatrzymać Turków ale ostatecznie poległ.

Węgrzy, Bułgarzy to w istocie czysta spuścizna Wielkiego Stepu. Ci ostatni się zeslawinizowali i uważa się ich język (staro-cerkiewno-słowiański) za jądro językowe języków słowiańskich. To na bazie tego języka Cyryl z Metodym opracowali cyrylicę i w ogóle usystematyzowali ten prajęzyk słowiański.
Ciekawostką jest duże podobieństwo bułgarskiego z macedońskim. Oba te języki mają wspólną, wyjątkową cechę. Nie występuje w nich koniugacja czyli odmiana przez przypadki. Pierwszą stolicą odrodzonej Bułgarii była... Bitola. Podobnie Serbowie traktują Kosowo.
Stąd tyle tarć, choćby na małym podwórku - Bałkanów Południowych. Czyja powinna być Macedonia? Grecy doprowadzili ostatecznie (obecnie) do zmiany nazwy nowego, macedońskiego państwa, Bułgarzy nigdy nie zrezygnowali z rewizjonizmu (podobnie Węgrzy czy Serbowie).

Im większe manifestacje przynależności do sąsiadów, tym większe manifestowanie swojej odrębności przez Macedończyków.
Jak słucham tego ... o nacjonaliźmie i rosnącym faszyźmie globusa pl, to pusty śmiech mnie ogarnia w kontekście mieszania narodami w tygle bałkańskim.
Nie dojdziesz do ładu, szukając tam korzeni. A jak będziesz konsekwentny, to znajdziesz je w Mongolii, Turcji, Kazachstanie... gdzie chcesz.
W sumie to Bułgarzy mogliby z powodzeniem ubiegać się o Krym. W tym kontekście powiedzenie: gdzie Krym a gdzie Rzym... nabiera zupełnie innego znaczenia.

Tego zaś, co działo się nad Dunajem, to już tylko tęgie głowy albo losowo... małpa. Co by tam nie wylosowała, dało by się przypasować.

Tymczasem po zajęciu apartamentu w Primorsko, ruszyły przygotowania do primorskiego tur de franca. Wybitnie szpiegowskiego etapu, pod który osobiście przygotowałem nasze dwa mustangi.
Najpierw jednak...

[ATomek]

"Gdzie Rzym, gdzie Krym, gdzie karczmy babińskie?" to pełne staropolskie powiedzenie i w Twoim kontekście dodatkowy koloryt tygla...

Ale wszak tyś nie Babinicz...

[fassi]

Jam karczma. 3 baby były ...

20250804_211536.jpg

Jam babinicz?

[consigliero]

Napisał fassi

Jam karczma. 3 baby były ...

Załącznik 144673

Jam babinicz?

Widać że Ludwik się sprawdza nie tylko przy malowaniu drewna

[El Czariusz]

A i my z Krymem wiązaliśmy ogromne nadzieje.
Mickiewicz a sprawa krymska itd.
Pierwsza aneksja Krymu, to misterna gra faworyta Katarzyny II - Grigorija Potiomkina, który przy Katarzynie dorobił się ogromnego majątku. Potiomkin zyskał tytuł Księcia Taurydzkiego (Krym nazywany był w Rosji Taurydą) i został szczęśliwym posiadaczem ogromnych dóbr na Kijowszczyźnie i Bracławszczyźnie.

"Jego zadaniem było dbanie o dobry nastrój Imperatorowej. O rozrywki, doznania artystyczne i intelektualne, marzenia, pragnienia. Choć Krym był już rosyjski, trzeba się było postarać, by także na drodze wiodącej z Sankt Petersburga na Krym, a zwłaszcza na terenach nadczarnomorskich, wydartych z rąk Tatarów, wszystko lśniło, kwitło i śpiewało, jakby ta ziemia od zawsze była rosyjska.
Folklor z reguły robi korzystne wrażenie na władcach. Potiomkin wiedział, że aby zadowolić Imperatorową trzeba uczynić lud szczęśliwym.

Ten syn niższego oficera z okolic Smoleńska sam był przecież kiedyś "ludem"€. Pamiętne zatem były podczas "wielkiej inspekcji€" carycy w 1778 roku, jej uroczystej podróży na Krym wraz z monumentalnym orszakiem “ festyny ludowe pełne muzyki i śpiewów.
Postojów według kronikarzy, do których należał Georg von Helbig, autor pierwszej wydanej na Zachodzie biografii Potiomkina, było siedemdziesiąt sześć. Miejscowości, które odwiedzano po drodze doprowadzone zostały do stanu wręcz idealnego.
Naprawiono drogi i płoty, świeżo bielono domy. Cieszyły oko rozkwitłe kwiaty przytargane w wiadrach prosto z pałacowych oranżerii i wsadzone do ziemi. Na gałęziach i parkanach porozwieszano dzwonki.
Kwitł w miasteczkach przy krymskiej trasie handel, na drogach turkotały raźno wozy pełne zboża. Nikt nie kradł, nikt się nie zataczał, nie złorzeczył, nie przeklinał, dobrobyt zaglądał ludziom w oczy."

Wiedza o tym, czym były Wioski Potiomkinowskie stała się dostępna w Europie dzięki Georgowi von Helbigowi, radcy w poselstwie księcia Saksonii w Petersburgu. Przeczytał uważnie jego książkę także Adam Mickiewicz.

Cóż... Utrata Krymu przez Tatarów była skutkiem przegranej wojny 1768-77 przez Turcję, wybuchłej nomen omen w wyniku spalenia obozu Konfederatów Barskich, uciekających przed Kozakami. Powodów upadku było więcej.
Gdy po wojnie z Turcją tatarski tron w Bachczysaraju objął wykształcony na zachodzie snob i lekkoduch Szachin Girej, uwiedziony grą carycy (przekupiony pochlebstwami i wyrafinowanymi uciechami) zrzekł się władzy i został okrzyknięty... kolaborantem, kłamcą, tchórzem. Oczywista przez tatarów krymskich.

Następnie dla zachowania pozorów trzymano go w areszcie domowym a mirzów (szlachtę tatarską) przekonywano, że że mogą być spokojni o przyszłość swojej własności, tradycji, obyczajów i religii.
Łapówki i seria intryg rozmiękczyły do końca część elit tatarskiej społeczności.
Na zachodzie piano z sympatii do Rosji, bo w końcu okiełznano barbarzyńców...

Ale i my fizycznie byliśmy na Krymie. Za sprawką Leona Potockiego i jego Pałacu Liwadyjskiego z katolicka kaplicą, który nabył w Liwadii ziemię i zafundował sobie posiadłość. Po śmierci Leona posiadłość kupił car Aleksander II. Żywota dokonał tutaj Aleksander III.
W ramach Konferencji Jałtańskiej (zespół Liwadia została dzielnica Jałty) rezydował tam Roosvelt.
Leon Potocki (herbu Złota Pilawa z linii prymasowskiej), akurat zasłużył się dla kraju.

Historia Złotej Ordy, bo to jej spadkobiercami byli Tatarzy krymscy (a Złota Orda - imperium Czyngiz Chana), to równolegle historia upadku IRP. Najazdy tatarskie na południowe kresy, które miały miejsce przez ponad trzy stulecia (od XVI do XVIIIw.) pustoszyły i sukcesywnie wyludniały te tereny. Szacuje się, że w wyniku branek - czysty, żywy handel niewolnictwem (główne źródło dochodu Złotej Ordy) IRP straciła około 3mln ludzi. Uwzględniając współczesną tym czasom demografię, były to straty ogromne. OGROMNE.
W tym kontekście (historycznym) jedyną spuścizną obecnej Ukrainy może być (dla mnie, trzeba by jednakowoż zapytać AI - prawda?) Ruś Halicka a i te tereny były najeżdżane regularnie przez Tatarów zwłaszcza pod protektoratem tureckim. Zresztą to w bezpośrednim naszym sąsiedztwie najlepiej rozwijał się nacjonalizm ukraiński.

Bardzo łatwo jest dzielić wielonarodowe nacje. Stąd, jadąc na Bałkany zawsze wracam z takim obrazem. Był jeden czynnik, który jednoczył - wiara/wyznanie. Drugim - język. Trzecim - wspólny wróg.
Zanim zanurzę się w fale Czarnego Morza pytanie:

Z którym/którymi (z obecnych) polskimi politykami najlepiej kojarzy się wam Szachin Girej?
Nie musicie tutaj odpowiadać. Możemy się nie interesować polityką, polityka i tak zainteresuje się wami.
Szczerze pisząc, moim (niczym branki dla Tararów) marzeniem było wyrwać się z polskiej rzeczywistości. Wyrwać się z kraju, którego praktycznie już nie ma. Bardziej nawet krainy czyli terenów przyległych do Wisły, zamieszkiwanych przez uśmiechniętych ludzi. Ludzi, którzy zgodnie z AI powszechnie uważają Pudziana za celebrytę.
Nie... to nie jest oskarżenie. Niezwykle świadom własnych słabości, także i z tego powodu zapragnąłem "uciec" z Polski.

Dlatego obiecałem sobie, że nie dam się wciągnąć w żadne dyskursy z nikim. Nikim spotkanym po drodze. Znaczy - nie brać w spontanicznych dyskursach udziału. Prawie mi się udało...
Prawie... Bo miałem zaplanowane dwa spotkania. Jedno na Uniwersytecie Sofijskim im. Klemensa z Ohrydy, drugie na Uniwersytecie Politechnica w Timisoarze. Udało się w Sofii...





...gdzie zamierzam podjąć pracę na Wydziale Nauczania Początkowego z wykładowym językiem węgierskim.
Ale o tym później...

Wcześniej dodam jeszcze, że drugie odrodzenie Bułgarii miało miejsce po przegranej przez Turków wojny z Rosją w 1877r.
Gdyby przeszły ustalenia Traktatu w San Stefano (praktycznie) Rosja zyskała by dostęp do Morza Egejskiego a księstwo Bułgarii (pod rosyjskim protektoratem) obszar marzenie.
Stało się jednak inaczej ale... O tym później.

Tymczasem...

[El Czariusz]

Drugiego dnia, dokonaliśmy przeglądu łazienek.
Jak w Sopocie, zastajemy na miejscu południowe i północne. Po środku bulwar primorski, okalający półwysep primorski.


Widok na południowe, z których wracamy. Ciągną się daleko poza ograniczającą widok budkę. Zwizytowaliąmy koniec, a jakże.


Bulwarzymy.


Wizytujemy północne.


Tak...

...zdecydowanie północne.
Wracamy celem uzbrojenia się.


Uzbrojenie.


Rozbrojenie.

Wczorajsze popołudnie i dzisiejsza inspekcja pozwoliły nam na ustalenie podstawowych warunków bytowania. Przede wszystkim dostęp do zaopatrzenia i miejsca produkcji melaniny.
Przy okazji organizacji backpakingu czyli transportu niezbędnych do plażowania się materiałów.
Rolę lodówki plażowej spełniła doskonale torba na medykamenty. Spadek po sponsoringu moich kolegów - hurtowni medycznej w sensie, którą oni z powodzeniem prowadzą. Poza rozbudowaną, profesjonalną apteką zafundowali nam (uczestnikom wyrypy Śladami Grąbczewskiego) komplet opon.

Torba na medykamenty wykładana była na czas transportu i bytowania zamrożonymi wkładami, które akuratnio mieściły się w apartamentowej lodówce (w zamrażarce jej w sensie).
Apartament w pełni zaspakajał nasze potrzeby, moje klimatyzacja. 25m2, które kosztowały nabywcę 850€/m2 i biorąc pod uwagę nieodległe czasy zakupu uznałem to, za dobry interes dla Serba udającego greka, który nie ma bezpośredniego dostępu do morza.

Co ciekawe, większość właścicieli doskonale porozumiewała się językiem polskim, który dominował to miejsce i tereny przyległe. Zupełnie nam to nie przeszkadzało, bo apartament służył nam do tego, do czego miał służyć. Przede wszystkim odpoczynku.
Pierwszego dnia pobytu zmienił się nam dostawca telefoniczny i przy okazji pozbyłem się kilku nr telefonów bez mojego udziału. Coś tam synchronizacja nie zagrała ale przyjąłem to jako dar eteru.

Brakowało jednego... Prawdziwego targu jakie z powodzeniem spotykaliśmy w Macedonii (jeszcze) w odpowiednikach podobnych, turystycznych miejsc. Np. w Ohrydzie czy Strudze itp.
Ale już w Albanii nie. Podobna sytuacja jak tutaj.
W ogóle Bałkany mi powoli odjeżdżają... Zmiany, jakie się dokonują (nieuchronnie) napawają smutną refleksją...
Wszyscy oni pragną tego, co uśmiechnięty coraz bardziej globus pl. Pragną zobaczyć to, co ja po powrocie do domu. F-rę z PGE za energię elektryczną, której główną pozycją jest opłata za CO2. Ponad 50% ceny... Nie będę już pisał w imię czego, bo Wiechów u nas dostatek, nie przekrzyczę.